Toàn quốc: Chẩm Chéo Là Gì? Muối Chẩm Chéo Kataba

Khi ngồi viết bài này với tư cách là một người con của Tây Bắc, viết về Chẩm Chéo, lòng tôi bỗng xao xuyến, bồi hồi thấy lạ. Phần vì được viết về món không thể thiếu trong mỗi bữa cơm của mỗi gia đình người Thái, một phần tự hào khi được giới thiệu về món chẩm được coi là tinh hoa của gia vị Việt.
Chẩm Chéo – Chẳm Chéo hay “น้ำจิ้มแจ่ว “

Người Thái chúng tôi không ăn nước mắm như người miền xuôi. Thứ dùng mỗi ngày để chấm rau, chấm củ, chấm quả và cả Chấm thịt, cá, xôi… duy nhất chỉ có là Chẩm Chéo. Nói về ai đã làm ra Chẩm Chéo thì đến nay không có ai biết được, đến cả các cụ già nhất cũng không thể rõ, chỉ biết nó đã có mặt và được người Thái sử dụng làm gia vị Chấm đã hơn 1000 năm nay.

Chẩm Chéo là gì?
Cái tên Chẩm Chéo là nghĩa của người Thái, “CHẨM” có nghĩa là “Thức Chấm”! “CHÉO” nghĩa là ngon. ghép lại nghĩa là Thức Chấm Ngon. Kể ra cũng li kì, tôi thật muốn gặp người đã tạo ra cái món chấm này, phải sáng tạo cỡ nào mới có thể kết hợp hơn 10 loại nguyên liệu để tạo thành : gừng,xả,tỏi, ớt, mắc khén, hạt dổi, …

Công Dụng:

Như tôi đã nói, nếu bữa cơm người miền xuôi luôn phải nước mắm thì người Thái chúng tôi cũng không thể không có Chẩm Chéo cho các bữa ăn hàng ngày. Chẳm Chéo ăn với gì thì kể không thể hết được, vì món gì cũng có thể ăn với nó cả. Từ chấm các loại, rau, củ như Nó Tủm (Măng Rừng luộc) , khẩu háng, lá rừng gói lạp( gỏi),… Chấm Thịt luộc, Chấm xôi, Chấm đồ nướng,…
Đi nương, đi rừng cũng chỉ cần có một nắm xôi nếp nương, Chấm cùng Chẩm Chéo là đã có một bữa ăn no căng rồi.

• Cách làm Gà Muối Chẳm Chéo ngon ngất ngây
  

Cách làm Chẩm Chéo


Để làm Chẩm Chéo thì nhất thiết phải có một nguyên liệu đó là hạt mắc khén. Không có mắc khén thì không thể làm nên chẳm chéo được. Mắc khén được lấy từ trong rừng Tây Bắc chúng tôi.

Ngoài mắc khén ra cần các nguyên liệu khác như:

• Hạt dổi
• Húng Dũi( lá bạc hà)
• Rau mùi
• Rau mùi tàu
• Gừng
• Xả
• Ớt
• Tỏi,..

Cách làm chẩm chéo thì không khó, sau khi có đủ các nguyên liệu, qua sơ chế, kết hợp với tỉ lệ nhất định cho vào giã nhuyễn thì đã có món chẩm chéo thơm ngon rồi.

• Xem bài viết: Cách làm Chẩm Chéo – chấm món nướng

Các loại Chẩm Chéo khác nhau:

Trên đây là cách làm truyền thống, ngoài ra còn có một số cách làm khác như:

• Chéo pà: cá suối nhỏ nướng vàng, giã nhuyễn với chéo cơ bản dùng chấm măng tre, măng vầu và rau luộc.
• Chéo tắp cáy: Luộc chín gan gà hoặc gan vịt rồi nướng cho thơm, thêm lá chanh thái nhuyễn rồi giã với chéo cơ bản. Thêm một chút nước luộc gà, vịt, đánh lên cho nhuyễn.
• Chéo nặm xổm: Bột vừng trắng rang vàng, cá nướng giã nhỏ mịn trộn với chéo cơ bản rồi thêm chút nước măng chua vừa đủ độ, dùng chấm rau cải non. Biến thể này kị với mắc khén…..

Còn nhiều loại nữa, các bác có thể xem thêm biến thể tại Wikipedia.

Nguồn: http://chamcheo.com/muoi-cham-cheo/