Toàn quốc: Pentest Là Gì? Những Thông Tin Cần Biết Về Penetration Testing

Trong bối cảnh các nguy cơ tấn công mạng ngày càng phức tạp và gia tăng nhanh chóng, việc chủ động phát hiện và xử lý các điểm yếu bảo mật trong hệ thống trở thành ưu tiên hàng đầu của doanh nghiệp. Đây cũng chính là lý do Pentest ngày càng được chú trọng và triển khai rộng rãi. Vậy Pentest là gì? Phương pháp này mang lại lợi ích gì và doanh nghiệp cần lưu ý những điểm nào khi áp dụng? Cùng TopOnTech tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau đây.
Pentest là gì?
Pentest, viết đầy đủ là Penetration Testing, là quá trình giả lập các cuộc tấn công mạng nhằm mục đích kiểm tra mức độ an toàn của hệ thống, ứng dụng hoặc hạ tầng công nghệ thông tin. Mục tiêu chính của pentest là xác định các lỗ hổng bảo mật có thể bị hacker khai thác để tổ chức có thể kịp thời xử lý trước khi sự cố xảy ra.

Người thực hiện kiểm thử được gọi là pentester. Pentest có thể áp dụng trên nhiều nền tảng khác nhau như ứng dụng web, ứng dụng di động, hệ thống mạng, thiết bị IoT, API, hạ tầng đám mây… Trong đó, ứng dụng web và mobile là đối tượng kiểm thử phổ biến nhất vì đây là cửa ngõ dễ bị tấn công nhất.

Một số thuật ngữ cơ bản cần biết khi nói về pentest:

• Lỗ hổng bảo mật (Vulnerabilities): Là các điểm yếu tồn tại trong hệ thống, mã nguồn hoặc cấu hình mà kẻ xấu có thể khai thác để xâm nhập hoặc gây gián đoạn.
• Kỹ thuật tấn công (Exploits): Là các phương pháp, đoạn mã nhằm tận dụng các lỗ hổng để chiếm quyền điều khiển hoặc thực hiện hành vi trái phép.
• Payload: Là phần mã hoặc lệnh được thực thi sau khi khai thác thành công, có thể dùng để mở cửa hậu, lấy cắp dữ liệu hoặc phá hoại hệ thống.

Các hình thức kiểm thử bảo mật Pentest
Phương pháp pentest được phân loại dựa theo mức độ thông tin mà pentester được tiếp cận trước khi thực hiện kiểm thử:

• Kiểm thử Black Box (Black Box Testing): Pentester không có bất kỳ thông tin nào về hệ thống. Đây là dạng giả lập hacker bên ngoài tấn công mà không biết cấu trúc bên trong, nhằm đánh giá khả năng phòng thủ từ góc nhìn bên ngoài.
• Kiểm thử White Box (White Box Testing): Pentester được cung cấp đầy đủ thông tin như mã nguồn, tài liệu kỹ thuật, quyền truy cập nội bộ để kiểm tra toàn diện, phát hiện sâu hơn các lỗ hổng tiềm ẩn.
• Kiểm thử Gray Box (Gray Box Testing): Là sự kết hợp giữa Black Box và White Box. Pentester có quyền truy cập một phần thông tin nhất định, giúp cân bằng giữa đánh giá nguy cơ từ bên trong và bên ngoài hệ thống.

Ngoài ra, còn có các hình thức khác như double-blind testing, external testing, internal testing, targeted testing nhưng ít phổ biến và thường chỉ áp dụng cho doanh nghiệp có nhu cầu chuyên sâu.

Quy trình kiểm thử bảo mật Pentest
Quá trình pentest thường bao gồm các bước quan trọng sau để đảm bảo phát hiện chính xác và đánh giá đầy đủ các rủi ro bảo mật:

• Thu thập thông tin (Reconnaissance): Giai đoạn này pentester tìm kiếm và thu thập dữ liệu về hệ thống như địa chỉ IP, cấu hình mạng, tài nguyên web, các điểm truy cập,… Công cụ thường dùng là Google, Nmap, Wireshark hoặc phân tích mã nguồn.
• Xác định cổng truy cập (Enumeration): Tìm ra các cổng mạng, dịch vụ đang mở, qua đó đánh giá điểm yếu để khai thác. Công cụ phổ biến là Nmap và Wireshark.
• Khai thác lỗ hổng và xâm nhập (Exploitation): Dùng các kỹ thuật và công cụ để khai thác điểm yếu nhằm truy cập trái phép, từ đó đánh giá mức độ nghiêm trọng của lỗ hổng.
• Báo cáo lỗ hổng (Documentation): Pentester lập báo cáo chi tiết gồm các điểm yếu, phương pháp khai thác và mức độ ảnh hưởng. Báo cáo thường kèm theo Proof of Concept (PoC) để minh chứng rõ ràng nguy cơ.

Vì sao Pentest lại đóng vai trò quan trọng với doanh nghiệp hiện nay?
Trong thời đại chuyển đổi số, doanh nghiệp ngày càng dựa vào hệ thống công nghệ để vận hành. Do đó, việc chủ động phát hiện và xử lý lỗ hổng bảo mật trở thành điều thiết yếu để bảo vệ tài sản số.

• Bảo vệ dữ liệu quan trọng: Dữ liệu là tài sản quý giá, pentest giúp phát hiện và ngăn chặn nguy cơ rò rỉ hoặc mất mát thông tin quan trọng.
• Tuân thủ tiêu chuẩn bảo mật: Pentest hỗ trợ doanh nghiệp đáp ứng các tiêu chuẩn an ninh thông tin quốc tế như GDPR, PCI DSS, giúp tránh phạt vi phạm và duy trì uy tín.
• Ngăn ngừa các cuộc tấn công: Qua kiểm thử, doanh nghiệp nhận biết và khắc phục điểm yếu, từ đó củng cố hệ thống trước những mối đe dọa ngày càng tinh vi.
• Tạo dựng niềm tin với khách hàng: Một hệ thống an toàn nâng cao sự tin tưởng từ khách hàng và đối tác, giúp doanh nghiệp giữ vững lợi thế cạnh tranh.

Các công cụ kiểm thử xâm nhập phổ biến
Pentester hiện nay thường sử dụng nhiều công cụ hỗ trợ miễn phí và mã nguồn mở hiệu quả như:

• Metasploit Project: Framework mạnh mẽ có phiên bản miễn phí và trả phí, giúp phát hiện và khai thác lỗ hổng với hàng nghìn module khai thác.
• Nmap: Công cụ quét mạng giúp xác định thiết bị, dịch vụ, cổng mở trên hệ thống mục tiêu, rất hữu ích trong bước thu thập thông tin.
• Wireshark: Phân tích lưu lượng mạng, giải mã gói dữ liệu để phát hiện các vấn đề liên quan đến truyền thông và bảo mật.
• John the Ripper: Kiểm tra độ mạnh mật khẩu bằng tấn công brute-force hoặc dictionary attack nhằm phát hiện tài khoản yếu.
• Burp Suite: Bộ công cụ kiểm thử bảo mật ứng dụng web, hỗ trợ phát hiện các lỗi phổ biến như SQL injection, XSS… Phiên bản miễn phí và trả phí đều rất được ưa chuộng.Nikto: Quét máy chủ web để tìm các cấu hình sai, phần mềm lỗi thời và lỗ hổng bảo mật liên quan.

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn cái nhìn rõ nét về Pentest là gì và tầm quan trọng của việc kiểm thử xâm nhập trong việc bảo vệ an toàn hệ thống công nghệ thông tin. Đầu tư vào pentest là bước đi chiến lược giúp doanh nghiệp nâng cao khả năng phòng chống tấn công mạng, bảo vệ dữ liệu và duy trì niềm tin trong kỷ nguyên số hiện nay