Toàn quốc: Tết Đoan Ngọ Cúng Gì Và Cần Gì Cho Mâm Cúng?

Tết Đoan Ngọ hay đều được biết tới với các tên gọi thân thuộc như tết sâu bọ, tết nửa năm,...thường rơi vào ngày 5/5 âm lịch hằng năm. Đây là một trong những dịp lễ to và quan trọng trong năm từ phía người Việt Nam. Vào ngày này, mỗi gia đình sẽ thường tậu lễ cúng tổ tông ông bà để cầu mong cho một mùa khiến cho ăn mới thuận hòa và may mắn. Vậy, Tết Đoan Ngọ cúng gì? Cần chuẩn bị những gì để mâm cúng ngày Tết Đoan Ngọ được đủ đầy?

Tết Đoan Ngọ là ngày gì? Có ý nghĩa như thế nào trong văn hóa đời sống Việt?
Ở Việt Nam, Tết Đoan Ngọ hay còn được biết đến với mẫu tên tết diệt sâu bọ là ngày lễ lớn được tổ chức vào ngày 5/ 5 âm lịch. Đây là thời điểm vừa kết thúc vụ mùa lúa Chiêm, và chuẩn bị bước vào đầu vụ mùa mới. Vào ngày này, người dân sẽ thường soạn sửa đồ thờ cúng và làm cho những mâm lễ cúng để dâng lên ông bà tổ tiên, dâng lên trời đất để tạ ơn trời đất, tổ tiên, cùng nhau ăn mừng mùa vụ cũ song song cầu mong cho mùa vụ mới được bội thu.

​

>>Xem ngay: Tháng cô hồn không nên làm gì? - Tránh "rước họa vào thân"

Theo những truyền thuyết xưa, sau thu hoạch một ngày, lúc người nông dân đang ăn mừng vì trúng mùa thì sâu bọ năm ấy tại đâu kéo đến dày đặc ăn mất cây trái, thực phẩm đã thu hoạch của nông dân. Khi đa số người đang đau đầu không biết làm cho bí quyết nào để giải quyết nạn sâu bọ này thì xuất hiện một ông lão đi từ xa tới và xưng là Đôi Truân. Ông đã chỉ cho quần chúng mỗi nhà lập một đàn cúng đơn thuần gồm bánh tro, trái cây, sau đó ra trước nhà vận động thể dục. Người dân tin tưởng khiến theo, một lúc sau, đám sâu bọ té ngã rã rượi.

Lão ông còn bảo thêm: Sâu bọ vào ngày này thường vô cùng hung hăng, mỗi năm vào đúng ngày này chỉ buộc phải làm cho theo những gì ta dặn thì ắt sẽ trị được chúng. Dân chúng vô cùng biết ơn, muốn bái tạ ông lão nhưng ông lão đã đi đâu mất. Để tưởng nhớ, nhân dân đặt cho ngày này là ngày "Tết diệt sâu bọ", một số người lại gọi ngày này là "Tết Đoan Ngọ" vì giờ cúng thường vào giữa giờ Ngọ

Cúng tết Đoan Ngọ vào thời gian nào?
Nếu như Tết Nguyên Đán là ngày Tết khởi đầu cho một năm mới thì Tết Đoan Ngọ là ngày Tết khởi đầu cho một vụ mùa mới. Ngày 5/5 âm lịch là lúc chuyển mùa, những chiếc côn trùng, sâu bọ đều được dịp phát triển gây bệnh cho người, vật nuôi và cây cối. Trong ngày này, người Việt xưa thường cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu mà không bị sâu bọ phá hoại. Vậy Tết Đoan Ngọ cúng gì và cúng vào thời gian nào?

Theo dòng chảy thời gian, sự thay đổi của cuộc sống, ngày nay Tết Đoan Ngọ không chỉ với những ý nghĩa như trên mà Tết Đoan Ngọ còn là thời điểm để hầu hết người mang dịp sum họp gia đình, cùng nhau xua đuổi những điều không may, xua đuổi bệnh tật (những dòng sâu bọ, giun sán ký sinh trong cơ thể gây bệnh…).

Tết diệt sâu bọ
​

>>Xem ngay: 3+ Cách sắp xếp bàn thờ trong gia đình để "Lộc lá đầy nhà"

Vào ngày này, người dân thường chuẩn bị vật cúng Tết Đoan Ngọ từ phía sáng sớm. Đoan có ý tức là mở đầu, Ngọ là khoảng thời kì từ phía 11h -13h. Do vậy, thời gian cúng Tết Đoan Ngọ được xem là chuẩn nhất là từ phía 11h - 13h.

Tuy nhiên, theo sự thay đổi từ phía nơi sống hiện đại, đa dạng phong tục đã được tinh giản đi, và cúng Tết Đoan Ngọ vào lúc nào cũng không còn quan trọng. Vì vậy việc cúng vào lúc nào sẽ thường được gia đình sắp đặt sao cho thích hợp với thời gian sinh hoạt.

Tết Đoan Ngọ cúng gì? Mâm Tết Đoan Ngọ gồm những gì?
"Tháng tư đong đậu nấu chè

Ăn Tết Đoan Ngọ trở về tháng năm”

Thông thường Tết Đoan Ngọ, các gia đình chỉ sắm mâm cỗ cúng trên bàn thờ gia tiên. Tuy nhiên để chuẩn phong tục thì nên phải chuẩn bị cả cỗ cúng ngoại trừ trời để bái tạ trời đất.Theo phong tục truyền thống xưa, không tính đồ thờ cúng tâm linh, mâm cúng tết Đoan Ngọ sẽ bao gồm các lễ vật:

- Hương, hoa,

- Vàng mã ( không sử dụng tiền âm phủ cho lễ cúng ngoài trời)

- Nước, rượu nếp, - Các loại hoa quả, - Bánh tro, bánh ú, cơm rượu nếp,

- Xôi, chè

Đây là những lễ vật để dâng lên ông bà, tổ tiên, dâng lên thổ thần, đất đai viên trạch để cầu cho mưa gió thuận hòa, cây lành trái ngọt, mùa màng bội thu. Tuy nhiên, tùy theo quan niệm của từng vùng miền mà đáp án cho câu hỏi “ Tết Đoan Ngọ cúng gì” cũng trở nên khác nhau. Tuy nhiên, dù tại miền nào, lúc khiến cho lễ vẫn phải đảm bảo đủ những lễ vật chính như: hương, hoa, vàng mã, nước, rượu nếp.

Tết Đoan Ngọ ở miền bắc
Ở mỗi vùng, mỗi miền sẽ sở hữu những phong tục, tập quán khác nhau. Vậy người miền bắc thì Tết Đoan Ngọ cúng gì? Vào ngày Tết Đoan Ngọ, người miền bắc đặc thù không thể nào thiếu quả dưa hấu đỏ trên mâm lễ cúng. Hoa quả được chọn để dùng trong ngày Tết Đoan Ngọ tại miền bắc chủ yếu là các mẫu quả mùa hè mang tính nóng, tươi ngon như trái mận, đào, vải, chôm chôm, xoài, dưa hấu…đặc biệt là dưa hấu, mận, đào, vải bởi nếu thiếu đi những thứ hoa quả này thì ngày Tết Đoan Ngọ của người miền bắc sẽ mất đi đa dạng ý nghĩa từ nó.

Mâm cúng Tết Đoan Ngọ miền bắc
​

Ở một số địa phương miền Bắc, cho dù Tết Đoan Ngọ cúng gì thì cũng không thể nào thiếu món bánh gio Người ta tin rằng lúc ăn loại bánh này, bệnh tật sẽ mang thể tiêu tan hết.

Tết Đoan Ngọ ở miền trung
Người miền trung,để trả lời đi Tết Đoan Ngọ cúng gì thì không thể nào thiếu đi món chè kê và thịt vịt. Người miền Trung quan niệm từ 5/5, vịt sẽ vào mùa, những con vịt béo hơn, thịt ngon và không còn mùi hôi. Vào ngày Tết Đoan Ngọ ví như ăn thịt vịt, thịt vịt mát lúc ăn vào sẽ khiến cho thân thể mát cả năm.

Món chè kê là món chè truyền thống là một trong những nét đặc sắc không thể bỏ qua trong mâm cúng Tết Đoan Ngọ từ phía người miền trung. Một số gia đình mang thể nấu thêm các món chè khác để thêm phần sinh động nhưng trên mâm cũng vẫn phải buộc phải với món chè kê.

Món chè kê truyền thống của người miền trung
​

Ngoài ra, tại một số vùng tại miền trung, nhà nào mang trồng cây thì chủ nhà sẽ cho trẻ nhỏ vào tận vườn hái ăn. Việc trẻ nhỏ vào ăn trái cây, hoa quả tại vườn trong nhà cũng là một nét tuyệt vời với một màu sắc đẹp riêng trong ngày Tết Đoan Ngọ từ dân trong vùng.

>> Xem ngay: Đồ thờ cúng tài lộc cao cấp – Mang lại may mắn cho gia chủ

Tết Đoan Ngọ ở miền nam
Tết Đoan Ngọ cúng gì ở miền nam? Người miền Nam vào ngày Tết Đoan Ngọ thì không thể nào thiếu đi món bánh ú tro, chè trôi nước, xôi gấc. Bên cạnh đó thì người miền nam còn sẽ cúng thêm các món hay gặp trong những dịp giỗ, lễ như là gỏi, gà luộc,… Sau lúc cúng xong, họ sẽ quay quần bên nhau, cùng nhau ăn uống, cùng nhau trò chuyện, cùng nhau trải qua ngày Tết Đoan Ngọ.

Bánh trôi nước - vật phẩm không thể thiếu trên mâm cúng người miền nam
​

Đặc biệt hơn, mâm cúng của người miền nam thì không thể thiếu cơm rượu nếp. Đây là món ăn được làm cho từ gạo nếp, nấu thành cơm rồi đem ngâm cùng với men,… Lúc ăn món này sẽ sở hữu cảm giác như đang uống rượu, có hương thơm từ phía nếp. mùi say của men nhưng hầu như đối tượng nào cũng có thể ăn được món này. Người miền Nam quan niệm rằng cơm rượu nếp sẽ mang cho hệ tiêu hóa lọc đi những chất dư thừa, giúp lại sự vui khoẻ cho mọi người.

Trên đây là những san sớt của Đồ Đồng Dung Quang Hà xung loanh quanh ngày Tết Đoan Ngọ cùng với những câu hỏi Tết Đoan Ngọ cúng gì? Hy vọng sau bài viết này, gia chủ đã biết được Tết Đoan Ngọ cúng gì để thích hợp với văn hóa từ phía từng vùng miền nước ta.

Có thể gia chủ cũng quan tâm:

>>Những món đồ thờ cúng không thể thiếu trên bàn thờ mà nhà nào cũng phải có