Trẻ cần học cách tự giải quyết vấn đề. Giải quyết vấn đề là một trong sáu kỹ năng quan trọng trong cuộc sống mà cha mẹ cần dạy cho trẻ. Bắt đầu giúp trẻ học các kỹ năng giải quyết vấn đề ngay từ khi còn ở độ tuổi mẫu giáo cho tới khi tuổi teen để giải quyết vấn đề và tự đưa ra các quyết định lành mạnh.



Tuy nhiên, nhiều người lớn vẫn chưa thực sự biết cách giải quyết các vấn đề.

Đối với hầu hết chúng ta, giải quyết vấn đề là thứ gì đó chúng ta thực hiện và chưa từng nghĩ về cách chúng ta sử dụng. Kỹ năng giải quyết vấn đề dạy trẻ những cách chính thức để giải quyết vấn đề của mình.

Các lý do mà trẻ cần biết cách giải quyết vấn đề khi con nhỏ

Trẻ đối mặt vưới nhiều vấn đề mỗi ngày. Các vấn đề có thể là những khó khăn trong học tập, các vấn đề về bạn bè cùng lứa, các vấn đề về thể thao, khó hoàn thành một nhiệm vụ, hay quyết định ăn mặc cho phù hợp như thế nào, và trẻ sẽ có lợi khi có cách giải quyết vấn đề chính thức. Khi trẻ học các kỹ năng giải quyết vấn đề, trẻ có thể tự tin hơn vào khả năng của mình để tự ra những quyết định tốt.

Khi trẻ không có kỹ năng giải quyết vấn đề, trẻ có thể tránh làm bất cứ điều thì để thử và giải quyết vấn đề. Ví dụ, nếu trẻ bị bạn bè chòng ghẹo và không biết cách phản ứng thế nào, thì trẻ sẽ không biết cách xử lý. Thay vì vậy, trẻ sẽ không thích đến trường, lực học giảm sút, và trẻ có thể phàn nàn về các vấn đề sức khỏe thể chất như đau đầu hay đau bụng.

Những đứa trẻ khác không có kỹ năng giải quyết vấn đề thì có thể không nhận thấy rằng chúng có lựa chọn trong việc giải quyết vấn đề. Những đứa trẻ này phản ứng bốc đồng mà không nghĩ về sự lựa chọn của chúng. Ví dụ, một đứa trẻ không nhận thấy lựa chọn của mình khi bạn bè giật lấy đồ chơi thì có thể sẽ đánh bạn bởi vì trẻ nghĩ rằng đó là cách duy nhất để dành lại đồ chơi của mình.

Giúp trẻ học cách nhận biết các lựa chọn có thể giúp trẻ tự biết đưa ra các quyết định lành mạnh.

Dạy trẻ cách đánh giá các vấn đề

Bạn có thể nói chuyện với con về cách nhận biết vấn đề. Đôi khi chỉ nêu ra vấn đề đã có thể tạo ra một sự khác biệt lớn. Ví dụ, những trẻ có thể nói với mẹ rằng: “Các bạn chế giễu con trong giờ giải lao” có thể bắt đầu cảm thấy cần bố mẹ cứu trợ.

Khi trẻ nhận biết được vấn đề, bạn có thể dạy trẻ phát triển các giải pháp khả thi trước khi bắt đầu hành động. Cố gắng động não suy nghĩ để tìm ra ít nhất 4 cách giải quyết vấn đề. Sau đó, bạn và con có thể cùng nhau thảo luận về những ưu và nhược điểm của mỗi cách. Điều quan trọng là trẻ cần học cách nhận biết những hậu quả tích cực cũng như tiêu cực kèm theo hành vi của mình.

Khi trẻ biết nhiều lựa chọn và những hậu quả có thể kèm theo mỗi lựa chọn đó, thì trẻ sẽ quyết định lựa chọn nào là tốt nhất. Bạn có thể dạy trẻ rằng nếu như trẻ chọn cách này để giải quyết vấn đề nhưng không giải quyết được, thì trẻ luôn luôn cần thử cách khác. Khuyến khích trẻ thử giải quyết bằng được một vấn đề.

Cùng nhau thảo luận về các vấn đề

Khi các vấn đề gia tăng, bạn không nên vội vã giải quyết vấn đề giúp trẻ. Nếu bạn thấy con đang vật lộn với khó khăn nào đó, thì bạn hãy cho phép trẻ có cơ hội giải quyết vấn đề đó trước khi giúp con.

Ví dụ, nếu con bạn đang tranh cãi với em mình về một món đồ chơi, thì bạn nên cho phép trẻ có cơ hội thử và tiếp cận giải pháp của trẻ trước. Nếu trẻ chưa có khả năng, thì bạn có thể giúp trẻ tìm ra một giải pháp. Tất nhiên, nếu trẻ gặp vấn đề không an toàn, thì bạn có thể can thiệp ngay lập tức.

Làm gương cho con về các kỹ năng giải quyết vấn để để giúp trẻ hiểu những việc cần làm trong những tình huống thực tế. Ví dụ, nếu bạn nhận được một thông báo từ giáo viên của con nói rằng trẻ không học tốt môn toán, thì bạn đừng vội vã tước bỏ đặc quyền của con. Thay vì vậy, cần ngồi xuống với con để thảo luận về vấn đề mà trẻ gặp phải bằng cách sử dụng tiến trình giải quyết vấn đề. Trẻ có thể có nhiều ý tưởng trong việc trẻ cần làm gì hoặc cách trẻ cần giúp đỡ để cải thiện môn học.

Cố gắng cùng nhau làm việc để đạt được một giải pháp hợp lý. Khen ngợi khi trẻ tìm ra cách để giải quyết vấn đề. Thảo luận về tiến trình và kiểm tra lại vấn đề định kỳ xem liệu có cần phải thay đổi gì hay không.

Cho phép trẻ trải nghiệm các hậu quả tự nhiên

Khi bạn cho phép trẻ trải nghiệp các hậu quả tự nhiên, đó sẽ là cách kỷ luật hiệu quả để dạy trẻ kỹ năng giải quyết vấn đề. Cho phép các hậu quả tự nhiên xảy ra có nghĩa là bạn cho phép trẻ lựa chọn và sau đó đối mặt với các hậu quả kèm theo. Tuy nhiên, các hậu quả tự nhiên đó cần an toàn cho trẻ.

Tuy nhiên, bạn có thể để một đứa trẻ tuổi teen tiêu hết tiền với những thứ chúng nhìn thấy đầu tiên ở trung tâm thương mại và sau đó từ chối không cho trẻ thêm tiền, điều đó có nghĩa là trẻ sẽ trải nghiệm hậu quả tự nhiên là không có khả năng để mua những thứ mà trẻ muốn. Điều ngày có thể giúp bạn có một cuộc thảo luận về cách xử lý để lần sau đưa ra quyết định tốt hơn. Bạn hãy coi những hậu quả tự nhiên này như một cách dạy trẻ để bạn cùng con tìm ra cách giải quyết vấn đề.

Nguồn: Verywell.

Các bài liên quan
8 cách kỷ luật để không phải đánh con
1. Cách ly trẻ.
2. Tước bỏ đặc quyền của trẻ.
3. Phớt lờ có chọn lọc.
4. Dạy trẻ kỹ năng giải quyết vấn đề
5. Sử dụng hậu quả logic như thế nào?
6. Sử dụng hậu quả tự nhiên như thế nào?
7. Sử dụng hệ thống khen thưởng bảng dán sticker, hệ thống khen thưởng tích thẻ như thế nào?
8. Khen ngợi trẻ như thế nào?