Một trong những vấn đề lớn nhất mà cha mẹ phải đương đầu là làm thế nào khi con cãi lại. Cãi lại có thể diễn ra ở bất cứ lứa tuổi nào, bắt đầu từ khi trẻ bắt đầu biết nói “Không”. Đó là một hành vi trong quá trình phát triển của trẻ.



Trẻ có thể cãi lại bởi rất nhiều nguyên nhân. Trẻ cãi lại có thể là bởi vì trẻ đang cố gắng phát huy quyền kiểm soát cuộc sống riêng của mình như mặc gì, ăn gì hay làm gì.

Trẻ cãi lại cũng có thể là đang muốn thử các giới hạn của mình. Hoặc đơn giản là trẻ càu nhàu bởi vì đói hay mệt.

Điều đó nói lên rằng đôi khi hành vi cãi lại của trẻ là cách cha mẹ cần xem xét để chỉnh sửa ngay lập tức và làm sao cho hiệu quả. Với tư cách làm cha mẹ, công việc của chúng ta là dạy trẻ cách diễn đạt những mong muốn, quan điểm của mình theo cách hành xử tôn trọng người khác và mang tính chất xây dựng.

Dưới đây là một số gợi ý khi trẻ cãi lại

Bình tĩnh. Cách bạn phản ứng khi trẻ có thể cãi lại có thể sẽ ảnh hưởng tới các tương tác của bạn. Trẻ có kỹ năng để khiêu khích cha mẹ. Khi trẻ 5 tuổi trả lời “Mẹ không phải là chủ của con!”, bạn thường có xu hướng trả lời ngay lập tức “Ở đây, mẹ là chủ của con!” Nhưng khi bạn thể hiện bạn bình tĩnh và kiểm soát được bản thân, bạn sẽ làm gương tốt cho con và dạy con cách hành xử tốt.

Không đối đáp qua lại. Khi cha mẹ lời qua tiếng lại với trẻ, bạn vô tình đã truyền cho trẻ thông điệp rằng cãi qua cãi lại là cách có thể chấp nhận được khi giải quyết xung đột.

Nếu bạn không muốn con bạn hiểu rằng cãi lại là cách để giải quyết vấn đề, thì ngay lúc đó bạn có thể không nói gì cho tới khi bạn có thể nói một cách bình tình và kiểm soát được bản thân. Nếu bạn muốn trẻ không cãi lại, bạn không cần phải đôi co qua lại với trẻ.

Tự nhắc nhở bản thân mình rằng đây là một phần trong quá trình phát triển của trẻ. Cãi lại là vấn đề mà tất cả trẻ đều có trong quá trình trưởng thành để độc lập và quyết đoán hơn.

Nếu bạn bực vì trẻ cãi lại, bạn có thể tự nhắc mình rằng trẻ cãi lại không phải bởi vì bạn làm điều gì sai hoặc bởi vì trẻ không tôn trọng bạn.

Theo dõi các cuộc cãi lại. Con bạn có hay cáu kỉnh sau giờ học hay sau các hoạt động ngoại khóa không? Con bạn có xu hướng hành xử tiêu cực như cãi lại khi trẻ không ngủ đủ hay không? Bạn có thể đánh dấu lại những lần trẻ cãi lại để bạn từng bước tìm ra những nguyên nhân khiến trẻ cãi lại và thay đổi hoặc loại bỏ các nguyên nhân này.

Cư xử tôn trọng với trẻ và yêu cầu trẻ tôn trọng bạn. Khi trẻ biết bày tỏ quan điểm của mình về thứ gì đó, đó là một tin tốt lành. (Trong thực tế, các nghiên cứu chỉ ra rằng những trẻ có suy nghĩ và quan điểm riêng và không ngại bày tỏ những quan điểm này là những trẻ ít gặp rủi ro khi bạn bè cám dỗ sử dụng chất gây nghiện). Điều đó nói nên rằng, điều quan trọng dành cho cha mẹ là cần biết yêu cầu trẻ sự tôn trọng cha mẹ. Trong khi trẻ cần biết rằng trẻ có thể bày tỏ quan điểm của mình và rằng cha mẹ sẽ lắng nghe suy nghĩ và cảm xúc của trẻ, thì trẻ cũng cần biết rằng nói chuyện với cha mẹ bình tĩnh và tôn trọng là điều cần thiết và điều này không thể thương lượng được.

Bạn cũng cần nhân mạnh vào thông điệp nếu bạn không nghe trẻ nói cho tới khi trẻ bình tĩnh và nói chuyện với bạn một cách tôn trọng.

Bạn thể hiện cho con thấy bạn đang lắng nghe con nói. Khi cả bạn và trẻ bình tĩnh, bạn hãy chú ý tới con. Chỉ cho con thấy rằng khi nào trẻ nói chuyện với bạn trên tinh thần tôn trọng và bình tĩnh thì bạn sẽ chú ý tới trẻ. Điều này không có nghĩa là bạn luôn sẵn sàng đồng ý với ý kiến của trẻ, nhưng trẻ sẽ biết bạn tôn trọng những ý kiến đó.

Quan sát những gì mà trẻ xem. Chương trình mà trẻ xem ti vi hàng ngày là gì? Nhiều chương trình truyền hình có cảnh trẻ cãi lại người lớn với thái độ mỉa mai và hỗn xược. Trong khi điều đó có thể là chi tiết trong chương trình hài hước nhưng đó chắc chắn không phải là chương trình mà bạn muốn con tiếp cận.

Tìm kiếm sự giúp đỡ. Nếu con bạn thường xuyên cãi lại, những cố gắng của bạn để cải thiện tình hình này không có hiệu quả, và bạn thấy những hành vi khác kèm theo như nổi giận, thường xuyên không chú ý lắng nghe hoặc không thực hiện các chỉ dẫn, bạn có thể đưa trẻ tới gặp bác sĩ nhi khoa. Con bạn có thể gặp chứng rối loạn hành vi, và cần được xử lý đặc biệt.

Nếu bạn thất vọng hoặc buồn khi trẻ cãi lại, bạn luôn luôn nhớ rằng cách cư xử tích cực của bạn sẽ thay đổi được hành vi này. Bạn cũng cần biết rằng rất nhiều cha mẹ khác cũng giống như bạn. Điều quan trọng là bạn cần tự nhắc mình giữ bình tĩnh và giữ thái độ không bị ảnh hưởng khi trẻ cãi lại thì trẻ sẽ học được cách tích cực để bày tỏ quan điểm của mình.

Một số vấn đề về hành vi phổ biến của trẻ tiểu học
Làm thế nào khi trẻ thách thức
Làm thế nào khi trẻ hay cãi lại
Làm thế nào khi trẻ không chú ý lắng nghe
Làm thế nào khi trẻ nói dối
Làm thế nào khi trẻ ghen tị và đánh anh chị em
Làm thế nào khi con hay mách
Làm thế nào khi trẻ lề mề
Làm thế nào khi trẻ mè nheo
Làm thế nào khi con không chịu đi ngủ
Làm thế nào khi con nhút nhát

Nguồn: Verywell.